ಏನಿದು ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಕುಸುಮ್ ಯೋಜನೆ
ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಕಿಸಾನ್ ಸುರಕ್ಷಾ ಅಭಿಯಾನ ಉತ್ಥಾನ್ ಮಹಾಭಿಯಾನ್ (ಕುಸುಮ್) ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ರೈತರ ಆದಾಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಮತ್ತು ಕೃಷಿ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ನೀರಾವರಿ ಒದಗಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಈ ಯೋಜನೆಯು ಮಾರ್ಚ್ 2019 ರಲ್ಲಿ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಅನುಮೋದನೆಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡು ಜುಲೈ 2019 ರಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿತು. ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಸೌರ ಪಂಪ್ಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಹೊಸ ಇಂಧನ ಸ್ಥಾವರಗಳ ಸ್ಥಾಪನೆಗಾಗಿ ಇಂಧನ ಸಚಿವಾಲಯ (MNRI) ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದೆ. ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಮೂರು ಘಟಕಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಇದರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲಿದೆ.
ಕುಸುಮ್ ಯೋಜನೆಯಡಿ, ರೈತರು, ರೈತರ ಗುಂಪುಗಳು, ಪಂಚಾಯತ್ಗಳು, ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳು ಸೋಲಾರ್ ಪಂಪ್ಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲು ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು. ಈ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಒಟ್ಟು ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಮೂರು ವಿಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ ಇದರಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರವು ರೈತರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ರೈತರಿಗೆ ಸರಕಾರ ಶೇ.60ರಷ್ಟು ಸಹಾಯಧನ ನೀಡಲಿದ್ದು, ಶೇ.30ರಷ್ಟು ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಸರಕಾರ ಸಾಲದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ನೀಡಲಿದೆ. ಯೋಜನೆಯ ಒಟ್ಟು ವೆಚ್ಚದ ಶೇ.10ರಷ್ಟು ಮಾತ್ರ ರೈತರು ಪಾವತಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಸೋಲಾರ್ ಪ್ಯಾನೆಲ್ನಿಂದ ಉತ್ಪಾದಿಸಿದ ವಿದ್ಯುತ್ ಅನ್ನು ರೈತರು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಬಹುದು. ವಿದ್ಯುತ್ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿದ ನಂತರ ಬಂದ ಹಣವನ್ನು ಹೊಸ ಉದ್ಯಮ ಆರಂಭಿಸಲು ಬಳಸಬಹುದು.
ಕುಸುಮ್ ಯೋಜನೆಯ ಮೂರು ಭಾಗಗಳು
ಭಾಗ ಎ
-ಈ ಯೋಜನೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ, ಕಾರ್ಮಿಕರು 10,000 MW ವಿಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ ಸ್ಥಾವರಗಳನ್ನು ಬಂಜರು ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಗ್ರಿಡ್ಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತಾರೆ.
-ಈ ಗ್ರಿಡ್ಗಳನ್ನು ರೈತರು, ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳು, ರೈತರ ಗುಂಪುಗಳು, ಪಂಚಾಯತ್ಗಳು, ನೀರು ಬಳಕೆದಾರರ ಸಂಘಗಳು (WUA) ಮತ್ತು ರೈತ ಉತ್ಪಾದಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು (FPO) ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತವೆ.
-ಉಪ ಕೇಂದ್ರದ 5 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯೊಳಗೆ ವಿದ್ಯುತ್ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗುವುದು.
ಭಾಗ ಬಿ
-ಈ ಯೋಜನೆಯಡಿ, ಸೋಲಾರ್ ಕೃಷಿ ಪಂಪ್ಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲು ರೈತರಿಗೆ 17.50 ಲಕ್ಷ ರೂ. ಅನುದಾನ ನೀಡಲಾಗುವುದು’
-ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಡೀಸೆಲ್ ಕೃಷಿ ಪಂಪ್ಗಳನ್ನು ಬದಲಿಸಲು ಪಂಪ್ಗಳು 7.5 ಎಚ್ಪಿ ವರೆಗೆ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ.
-ಸಾಮರ್ಥ್ಯವು 7.5 HP ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿರಬಹುದು ಆದರೆ 7.5 HP ವರೆಗಿನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ಸಹಾಯಧನವನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಭಾಗ ಸಿ
-ಈ ಯೋಜನೆಯು 10 ಲಕ್ಷ ಗ್ರಿಡ್ ಸಂಪರ್ಕಿತ ಕೃಷಿ ಪಂಪ್ಗಳ ಸೋಲಾರೈಸೇಶನ್ ಆಗಿದೆ ಮತ್ತು ಗ್ರಿಡ್ ಪಂಪ್ಗಳನ್ನು ಸೋಲಾರೈಸ್ ಮಾಡಲು ವೈಯಕ್ತಿಕ ರೈತರಿಗೆ ಹಣವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
-ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಸೌರಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಭಾರತದ ವಿತರಣಾ ಕಂಪನಿಗಳಿಗೆ (ಡಿಸ್ಕಾಂಗಳು) ಪೂರ್ವನಿರ್ಧರಿತ ಸುಂಕದಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
-ಉತ್ಪಾದನೆಯಾಗುವ ಸೌರಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ರೈತರ ನೀರಾವರಿ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲಾಗುವುದು.
ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಲು ವಿಷಯಗಳು
-1000 ಮೆಗಾವ್ಯಾಟ್ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಮತ್ತು ಪಾರ್ಟ್ ಎ ಮತ್ತು ಪಾರ್ಟ್ ಸಿಗೆ 1 ಲಕ್ಷ ಪಂಪ್ಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸುವುದು ಮೊದಲನೆಯದು.
-ಭಾಗ A ಮತ್ತು ಭಾಗ C ಯ ಯಶಸ್ವಿ ಕಾರ್ಯಾರಂಭದ ನಂತರ, ಇವುಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಮತ್ತು ಪಂಪ್ಗಳಿಗಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
-ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಬೇಡಿಕೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ, ವಿವಿಧ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
-ಭಾಗ ಎ ಮತ್ತು ಭಾಗ ಸಿ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಆಯಾ ಘಟಕಗಳಿಗೆ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ನಾಮನಿರ್ದೇಶನ ಮಾಡುವ ಅನುಷ್ಠಾನ ಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದ ಟೆಂಡರ್ ಅನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ.